Ortodoncja

Ortodonta zajmuje się leczeniem wad szczęki oraz nieprawidłowości i krzywych zębów. Co należy zapamiętać? Wada zgryzu opiera się na nieprawidłowym ułożeniu zębów lub szczęki, co z kolei jest prostą drogą do niebagatelnych problemów związanych z artykulacją, zaburzenia symetrii twarzy – wpływając niekorzystnie na sposób postrzegania siebie i będąc powodem kompleksów w późniejszym wieku. Proces leczenia wady zgryzu jest długotrwały i trwa średnio około 2 lat.

Czynniki powstawania wad zgryzu

Wady zgryzu dzielą się na wrodzone i nabyte. Do zmiany szczęki może dojść już we wczesnym rozwoju dziecka, jeszcze w trakcie ciąży, jednak zwykle są to złe nawyki maluchów. Nieprzerwane ssanie kciuka czy niedobrze dopasowanego smoczka, gryzienie przedmiotów (na przykład twardych zabawek), zgrzytanie zębami, czy oddychanie przez usta wywołuje zmiany szczęki. Także nieodpowiednie układanie dziecka podczas karmienia piersią, może powodować kłopoty. Na pierwszy przegląd kontrolny dobrze zaprowadzić dziecko w wieku około 7 lat. Dzięki temu ortodonta wcześnie wskaże możliwe wady oraz zadba o właściwy rozwój dziecka.

Dlaczego wizyta u ortodonty jest potrzebna ?

Nieleczenie lub lekceważnie wady prowadzi do jej natężenia, a to z kolei pomnaża ryzyko seplenienia i krzywizny zębów oraz może sprawiać niedogodności w jedzeniu, a także oddychaniu. Wadliwy układ szczęki wywołuje bóle zębów, ich rozchwianie lub przedwczesne ścieranie. Sprzyja to także namnażaniu kamienia nazębnego oraz może prowadzić do powstawania chorób dziąseł, próchnicy, czy paradontozy.

Rodzaje wad zgryzu

Tyłozgryz – najczęstsza wada zgryzu. Dolne zęby są cofnięte względem górnych, przy czym zęby przednie nie stykają się wzajemnie. W niektórych przypadkach górne siekacze pochylają się w kierunku górnej wargi, a twarz odkształca się poprzez cofnięcie żuchwy.

Przodozgryz – w tym przypadku to górne zęby chowają się za dolnymi. Powstaje widoczne wysunięcie brody na przód.

Zgryz krzyżowy – zarówno zęby dolne jaki i górne, zachodzą na siebie nieregularnie na niektórych odcinkach lub w całym łuku zębowym.

Zgryz głęboki – górne zęby zachodzą i przykrywają 2/3 wysokości zębów dolnych. Powoduje to utratę symetrii twarzy ze względu na zmniejszenie dolnego odcinka. Tak ułożone zęby nadmiernie się ścierają, co jest powodem chorób dziąseł i przyzębia.

Zgryz otwarty – zęby wcale nie stykają się ze sobą. Wada przeszkadza w żuciu pokarmu, a także w prawidłowej wymowie – zwłaszcza spółgłosek przedniojęzykowo zębowych (t, d, s, z, dz, c, n, ł). Zgryz otwarty powoduje wydłużenie twarzy i niedorozwój szczęki.

Stłoczenia zębów – występują wtedy, gdy zęby mają nieodpowiedni rozmiar w stosunku do zębodołów. Wychodzą poodwracane lub w nieodpowiednich miejscach, w wyniku braku przestrzeni w jamie ustnej.

Zęby odseparowane – pomiędzy zębami pojawiają się widoczne odstępy, wynikające z nadmiaru miejsca w szczęce.

Jak skorygować wady zgryzu? Kiedy zalecany jest ortodonta ?

Korekcja wady zgryzu zazwyczaj rozpoczyna się od chwili wyrżnięcia zębów stałych, czyli około 11 roku życia, choć ortodonci zalecają zadbanie o właściwy zgryz w każdym wieku. Szczęki dzieci są znacznie bardziej plastyczne, niż szczęki osób dorosłych, a więc leczenie jest prostsze i spada ryzyko bólu lub powikłań, jednak korekcja zębów jest dostępna dla każdego.

Rodzaje aparatów ortodontycznych

Aparaty na zęby dzielą się na stałe — przyklejane do zębów specjalistycznym klejem oraz ruchome — możliwe do samodzielnego zdejmowania. Aparaty ruchome są częściej stosowane u dzieci, niż u dorosłych.

Aparat tradycyjny, metalowy — siłą, która koryguje wadę, jest w tym przypadku łuk zczepiony z metalowymi zamkami, które przykleja się do poszczególnych zębów i przytwierdza przy użyciu ligatur ortodontycznych. Dla urozmaicenia, szczególnie dla młodszych pacjentów, istnieje możliwość wyboru wielokolorych ligatur. Dla dbających o większą estetykę możliwe są warianty z zamkami ceramicznymi, porcelanowymi, szafirowymi lub kryształowymi, które są niewidoczne na tle zębów. Sprawdzają się zwłaszcza u posiadaczy białych zębów.

Aparat lingwalny — mocowany jest odwrotnie niż ten tradycyjny, bo od środka jamy ustnej. Projektowane są dla każdego pacjenta indywidualnie i niwelują dyskomfort związany z noszeniem aparatu na zębach, bo ten jest niewidoczny. Wadą tego aparatu jest początkowa trudność wyraźnego mówienia.

Aparat samoligaturujący — ten model aparatu ortodontycznego różni się od innych budową. Łuk ortodontyczny przytrzymuje zestaw klapek, dzięki czemu drut jest ruchomy, a korekcja wady zgryzu trwa krócej.

Aparat Clear Aligner — to przezroczysta nakładka na zęby dopasowywana indywidualnie, która jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które cenią estetykę. Aparat jest praktycznie niewidoczny, a dzięki możliwości zdjęcia go samodzielnie, jest łatwy w utrzymaniu higieny.

Ile zapłacisz za aparat ortodontyczny ?

Ceny aparatów ortodontycznych są związane z typem wybranego modelu. Najmniej pieniędzy pochłoną te tradycyjne. W ich przypadku ceny za jeden łuk rozpoczynają się od 1200 złotych. Nowsze rozwiązania, bardziej komfortowe – niemetalowe czy przezroczyste — wymagają większego nakładu. Ich ceny wahają się od 3 do 6 tysięcy. Koszt najdroższych aparatów ortodontycznych może dochodzić nawet do 10 tysięcy zł. Aparaty na zęby są też dostępne w spłacie ratalnej. Do ceny aparatu trzeba także doliczyć koszty wizyt kontrolnych, których ilość jest zależna od czasu leczenia. Leczenie ortodontyczne może być finansowane przez NFZ dla pacjentów poniżej 12 roku życia i tylko w przypadku aparatów ruchomych.

Jak dbać o aparat ortodontyczny ?

Dbałość o jamę ustną w trakcie noszenia aparatu ma ogromne znaczenie. Aparat może początkowo wywoływać dyskomfort, ze względu na to, że znacznie łatwiej przyklejają się do niego pozostałości posiłku. Należy myć zęby po jedzeniu i wystrzegać się pokarmów, które mogą pozostawać na zamkach i powodować ich odczepienie. Z kolei twarde produkty mogą trwale uszkodzić aparat.